Yetersizlik Duygusu Nedir?, Yeterince iyi olup olmadığınızı sürekli merak ediyor musunuz? Ya da yeterince yetkin değilsem duygusunu attığınız her adımda hissediyor musunuz? Eğer öyleyse, bir yetersizlik duygusu yaşamanız, kendinizi yeterince iyi hissetmemeniz mümkündür.
Her birimiz bir noktada kendimizden şüphe duyabiliriz. Pek çok kişi kendini yetersiz hissedebilir, bir işin kendisini aştığını düşünerek kendinden şüphe duyabilir, ancak bu duygu daima bizimle kaldığında bir sorun haline gelebilmektedir. Çünkü hem potansiyelimizi önemli ölçüde sınırlar hem de kişisel olarak gelişmemizi engelleyebilir.
Yetersizlik Hissi Nedir ve Nereden Gelmektedir?
Yetersizlik duygusu, “benliğin” derinliklerinden kaynaklanan bir duygudur. Yetenekli olmadığımızı veya yeterince iyi olmadığımızı hissettiğimizde ortaya çıkar. Bununla birlikte, genellikle gerçek performansımızla veya yeteneklerimizle hiçbir ilgisi yoktur, bir onaydan çok bir histir.
Aslında, yetersizlik duygusu, herhangi bir nesnel yetenek veya yeterlilik ölçüsünden çok, düşük benlik saygısı, düşük özgüven ve aşağılık kompleksi ile bağlantılıdır. Bu nedenle, genellikle zihinsel olarak abarttığımız eski güvensizliklerden veya eksikliklerden kaynaklanır.
Hiç kimse yetersiz hissederek doğmaz. Yaşam boyu deneyimler ve onları işleme biçimimiz, içimizde bu duyguyu yaratan şeydir.
Bağlanma kuramına göre yetersizlik duyguları yaşamın çok erken dönemlerinde oluşabilmektedir. Ebeveynlerimizle aramızdaki bağ özgüven seviyemizi etkileyebilir ve özgüvenimizi şekillendirebilir, bu nedenle mesafeli bir ilişkimiz varsa veya reddedilmiş hissedersek kendimizi suçlayabilir ve yeterince iyi olmadığımız fikrini geliştirebiliriz.
Bununla birlikte, yetişkinlikte toksik ilişkiler ve aşırı sosyal baskı da psikolojik yapımızı değiştirebilir, kendimizden şüphe duymamıza neden olabilir, yeterince yetenekli, zeki ve atletik olmadığımıza inanmamıza neden olabilir.
Tüm bu olumsuz deneyimler zihinsel filtrelerimizi yapılandırılır, iç diyaloğumuzu seslendirir. Sonuç olarak, hatalarımızı abartmamıza veya yalnızca başarısızlıklara odaklanmamıza neden olan karamsar bir bakış açısı geliştirebiliriz. Böylece yeteneklerimiz ve potansiyelimiz hakkında olumsuz bir imaj besleriz.
Uzun vadede bu yetersizlik duygusu derin bir iç tatminsizlik yaratır ve ruh sağlığımızı etkiler. Örneğin, Valparaíso Üniversitesi’nde yürütülen bir araştırma, bu duygunun yeme bozukluklarının merkezinde olduğunu buldu. Aynı zamanda depresyonun ve birçok durumda kaygının da temelinde yer alır.
Yetersizlik Duygusunun Nedenleri
Yetersizlik duygusu, genellikle kişinin geçmiş deneyimlerinden kaynaklanır. Özellikle çocukluk deneyimleri, bu duygunun temelini oluşturabilir. Çocuklukta yaşanan olumsuz deneyimler, aile içi ilişkilerdeki sorunlar veya travmatik olaylar, kişinin kendine olan güvenini ve değer algısını etkileyebilir. Bu nedenle, yetersizlik duygusuyla başa çıkmadan önce, geçmiş deneyimlerinizi gözden geçirmek ve bu deneyimlerin duygusal olarak nasıl etkilediğini anlamak önemlidir.
Yetersizlik Duygusu ve Özsaygı İlişkisi
Yetersizlik duygusu, genellikle kişinin özsaygısını olumsuz etkiler. Kişi kendisini yetersiz hissettiğinde, özsaygısı düşer ve bu da kişinin yaşam kalitesini etkileyebilir. Özsaygı, bir bireyin kendine olan değer ve saygısını ifade eder. Dolayısıyla, yetersizlik duygusunu aşmak ve daha sağlıklı bir özsaygı geliştirmek, duygu durumunu olumlu yönde etkileyebilir.
Özsaygıyı Güçlendirmenin Yolları
Özsaygınızı güçlendirmenin yolları vardır. Bu yolları izleyerek, kendinize olan güveninizi artırabilirsiniz. Özsaygıyı güçlendirmenin ilk adımı, olumlu düşünce pratiği yapmaktır. Kendinize karşı eleştirel olmaktan ziyade, kendi başarılarınızı ve güçlü yönlerinizi tanımak önemlidir. Ayrıca, kendinize iyi bakmak, sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmek ve kişisel hedefler belirlemek de özsaygınızı artırabilir.
Toplumsal ve Sosyal Baskıların Rolü
Toplumun belirlediği beklentiler ve sosyal medyanın etkisi, yetersizlik duygusunun yaygınlaşmasında önemli bir rol oynar. Toplum, genellikle belirli standartlar ve beklentiler belirler. İnsanlar, bu beklentilere uymak için kendilerini sürekli olarak değerlendirebilirler. Sosyal medya ise, insanları diğer insanlarla karşılaştırmak için bir platform sunar. Sosyal medyada paylaşılan mükemmel yaşam görüntüleri, kişinin kendi yaşamını sorgulamasına ve yetersiz hissetmesine neden olabilir.
Yetersizlik Duygusunu Tanıma ve İfade Etme
Kendi yetersizlik duygularınızı tanımak ve ifade etmek, bu duyguyla başa çıkmada önemlidir. Duygusal farkındalık geliştirmek, duygusal deneyimlerinizi anlamak için önemlidir. Duygusal deneyimlerinizi anlamak, bu duyguları daha iyi yönetmenize yardımcı olabilir.
Duygularınızı İfade Etme ve Başkalarından Yardım Alma
Duygularınızı ifade etmek ve başkalarından yardım almak, yetersizlik duygusuyla başa çıkmada önemli bir adımdır. Duygusal destek almak, duygusal yükünüzü hafifletebilir ve daha sağlıklı bir zihinsel durum elde etmenize yardımcı olabilir. Profesyonel bir terapist veya danışman, yetersizlik duygusuyla başa çıkmanız konusunda size rehberlik edebilir.
Yetersizlik Duygusunu Aşma Yolları
Yetersizlik duygusunu aşmak için bir dizi yöntem ve strateji bulunmaktadır. Bu stratejileri kullanarak, duygusal refahınızı artırabilirsiniz.
Özsaygıyı Artırma Teknikleri
- Kendinizi olumlu bir şekilde değerlendirin ve kendinize güveninizi artırın.
- Kendinize iyi bakmak için zaman ayırın ve sağlığınıza dikkat edin.
- Kişisel hedefler belirleyin ve bu hedeflere ulaşmak için çalışın.
Olumlu Özdeğer Geliştirme
Kendi değerinizi nasıl görebileceğinizi öğrenmek, yetersizlik duygusuyla başa çıkmada etkili olabilir. Kendinizi değerli hissetmek, duygusal refahınızı artırabilir ve daha sağlıklı bir yaşam sürmenize yardımcı olabilir.
Kişisel Hikayeler ve Deneyim Paylaşımları
Yetersizlik duygusuyla başa çıkmayı başaran insanların hikayeleri, diğer insanlara ilham kaynağı olabilir. Bu hikayeler, yetersizlik duygusunu aşmanın mümkün olduğunu gösterir.
Yetersizlik Duygusuyla Başa Çıkmak
Yetersizlik duygusuyla başa çıkmak, kişisel gelişim ve psikolojik sağlık açısından hayati bir adımdır. Kendinizi anlamak, duygusal deneyimlerinizi ifade etmek ve özsaygınızı güçlendirmek, yetersizlik duygusunu aşmanıza yardımcı olabilir. Bu süreçte profesyonel yardım almayı da unutmamalısınız.
Beklentilerinizi değiştirin.
Beklentilerinize ve ideallerinize asla ulaşamıyorsanız, sorun kendinizden ve başarabileceklerinizden gerçekçi olmayan beklentileriniz olabilir. Bu durumda, hedefleriniz, hayalleriniz ve idealleriniz üzerinde düşünmeniz gerekir. Kendiniz için sürekli olarak ulaşılamaz hedefler koyarsanız, hüsrana uğramanız ve egonuzun ağrıması şaşırtıcı değildir. Bu nedenle, sınırlarınızı da hesaba katan daha objektif bir vizyon geliştirmeye çalışabilir ve hedeflerinizi bu yeteneklere göre ayarlayabilirsiniz.
Duygusal güven oluşturun.
Hiç kötü hissettiğin için kendinizi kötü hissettiniz mi? Yeterli olmadığınızı düşünüyorsanız, bu duygunun yarattığı hisler muhtemelen sizi daha da kötü hissettirecek ve sizi zehirli bir sarmala sürükleyecektir. Bunun yerine, duygusal güven, hoş olmayan duygulardan hemen kaçınmaya veya “düzeltmeye” çalışmak yerine oturup onları yönetme yeteneğidir. Bu nedenle, bir dahaki sefere kendinizi kötü hissettiğinizde, ondan kaçmaya çalışmayabilir, sadece bu durumu not alarak arkasında hangi mesajın olduğunu anlamaya çalışın.
Kendinizi karşılaştırmayı bırakın.
Çoğu zaman yetersizlik duygusu başkalarıyla karşılaştırmalardan kaynaklanır, özellikle de sizinkinden çok farklı bir yaşam tarzını takip eden insanların yanıltıcı profillerine erişmenin kolay olduğu sosyal ağlar çağında. Bu karşılaştırmalar, kendinizi ölçemediğinizi düşünmenize neden olabilir, bu da yeteneklerinizden şüphe duymanıza neden olur. Ancak, her insan kendine göre benzersiz ve özeldir.
Geçmişiniz olmadığınızı unutmayın.
Yaptığınız hatalar da dahil olmak üzere geçmişinizi düşünmenizde yanlış bir şey yok. Aslında, aynı taşa iki kez takılıp düşmekten kaçınmanın ana yollarından biri, neyi yanlış yaptığımızı analiz etmektir. Bu sağlıklı bir yansımadır. Ancak sorunlar üzerinde uzun uzun düşünmek sağlıksızdır çünkü suçluluk, utanç, pişmanlık ve tabii ki yetersizlik duygularına yol açar. Her adımda kendinize neyi yanlış yaptığınızı hatırlatmanıza gerek yok çünkü artık aynı kişi değilsiniz. Deneyimlerin ve zamanın sizi değiştirdiğini unutmayın, bu yüzden bir dahaki sefere geçmiş bir hata üzerinde düşünmeye başladığınızda kendinize şunu sorun: Bunu düşünmenin gerçekten kimseye faydası var mı?
“Ama”yı “ve” ile değiştirin.
Kısa bir kelime ama çok güçlü, özellikle “ama” yerine kullanıldığında. Bu basit psikolojik alıştırma, “Ben yeterli değilim” ifadesinin ötesine geçerek, olup bitenlerin daha eksiksiz ve dengeli bir resmini takdir etme fırsatı verir. “Ama” dediğinizde, önceki tüm iyilikleri anında siler, yerine sonradan gelen olumsuzları koyarsınız. “Ve”yi kullandığınızda cümleyi dengelersiniz çünkü hem hataların hem de başarıların farkındasınızdır.
Vizyonunuzu genişletin.
Sürekli toplum algılarına uymaya çalışarak mali durum, şöhret, mesleki başarılar, fiziksel görünüm veya bir ilişkideki mutluluğu düşünmek zorlayıcı olabilir. Bu durum, vizyonunuzu daraltır ve sonuç olarak, zengin, ünlü, güçlü, çekici veya yeterince aşık değilseniz, kendinizi rahatsız ve yetersiz hissetmeniz alışılmadık bir durum değildir. Bununla birlikte, iyi yaşam, mutluluk ve tatmin, merak, güzelliği veya dinginliği takdir etme yeteneği gibi diğer değerlerden gelir. Vizyonunuzu genişletmek, sosyal algıların ötesinde başka şeylere değer vermenize yardımcı olacaktır.
Daha iyi olan “benliğinizi” dinlendirin.
Herkes size en iyi yüzünüzü göstermeniz gerektiğini ve her gün daha iyi olmak için çabalamanız gerektiğini söylese de, bu sürekli baskı yorucu olmaya başlar. Yetmemek, her şeyi kontrol edememek, kötü bir gün geçirmek, hatta soğukkanlılığınızı kaybetmek için kendinize izin verin. Elimizden gelenin en iyisini yapmak için çok çabalayarak, kendimize kim olduğumuzun yeterli olmadığını ustaca söylediğimiz anlar yaşarız. Öyleyse daha gerçekçi olmayı deneyerek yaşamdaki
aksilikler ve başarısızlıkları dahil olmak üzere deneyimlerin tadını çıkarın. Bunlar olan şeylerdir ve bir kişi olarak değerinizi belirlemek zorunda değildirler.
Eğer yetersizlik duygusuyla başa çıkmakta zorlanıyorsanız, bu durumda en sağlıklı yol bir uzmana başvurmak olacaktır.
Psikomental Psikoloji Bakırköy Psikolog
Psikomental Psikoloji, Bakırköy’de kök salmış bir psikoloji kliniğidir. Uzman ekibimiz, yılların deneyimi ve uzmanlığı ile donatılmıştır. Bakırköy Psikolog Merkezi olarak, bireysel terapi, çift terapisi, çocuk ve ergen terapisi gibi farklı psikoterapi alanlarında hizmet sunuyoruz. Her bireyin ihtiyaçları farklı olduğundan, her bir danışanımıza özel bir yaklaşım geliştiriyoruz. Psikolojik rahatsızlıklarla başa çıkmak, yaşam kalitesini artırmak ve kişisel potansiyeli en üst düzeye çıkarmak için buradayız.
Bakırköy Uzman Psikolog Hizmetleri
Psikomental Psikoloji, Bakırköy’de uzman psikolog hizmetleri sunmaktadır. Uzman ekibimiz, farklı terapi yöntemleri ve yaklaşımları kullanarak, her danışanımızın ihtiyaçlarına uygun çözümler sunmaktadır. Danışanlarımızın psikolojik iyilik hallerini artırmak, kişisel sorunlarla başa çıkmak ve daha sağlıklı bir yaşam sürmek için buradayız. İster bireysel terapi, ister çift terapisi veya aile terapisi ihtiyacınız olsun, uzman psikologlarımız size rehberlik etmek için buradadır.
Psikomental Psikoloji Online Terapi Hizmetleri
Psikomental Psikoloji, danışanlarımızın ihtiyaçlarını karşılamak için geleneksel yüz yüze terapinin yanı sıra online terapi hizmetleri de sunmaktadır. Pandemi süreci ve uzaktan çalışma dönemi, online terapinin önemini artırmıştır. Online terapi, kişilerin konforlu bir ortamda, kendi zamanlarına uygun olarak psikolojik destek almasını sağlar. Psikomental Psikoloji olarak, online terapiyi etkili bir iletişim aracı olarak kullanarak, danışanlarımıza herhangi bir coğrafi kısıtlama olmaksızın yardımcı olmaktan gurur duyuyoruz. Online terapi hizmetimiz, aynı uzmanlığı ve özeni sunar ve danışanlarımızın psikolojik ihtiyaçlarını karşılamak için hızlı ve etkili bir yol sunar. Online terapiye başvurarak, kişisel gelişiminize ve duygusal refahınıza daha erişilebilir bir şekilde yatırım yapabilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular ve Cevaplar
Soru 1: Yetersizlik duygusu nedir?
Yetersizlik duygusu, bir kişinin kendini yetersiz veya başarısız hissettiği yaygın bir duygu durumudur. Kişi genellikle kendi beklentilerini karşılayamadığını veya diğer insanlarla karşılaştırıldığında yetersiz olduğunu düşünür.
Soru 2: Yetersizlik duygusu neden ortaya çıkar?
Yetersizlik duygusu, birçok farklı faktörün etkisi altında ortaya çıkabilir. Çocukluk deneyimleri, toplumsal baskılar, kendi içsel eleştiriler ve sosyal medyanın etkisi gibi faktörler yetersizlik duygusuna katkıda bulunabilir.
Soru 3: Yetersizlik duygusu ve özsaygı arasındaki ilişki nedir?
Yetersizlik duygusu, genellikle kişinin özsaygısını olumsuz etkiler. Kişi kendini yetersiz hissettiğinde, özsaygısı düşebilir. Özsaygı, kişinin kendine olan değer ve saygısını ifade eder.
Soru 4: Yetersizlik duygusunu nasıl aşabilirim?
Yetersizlik duygusunu aşmanın birçok yolu vardır. Özsaygıyı güçlendirmek, duygusal farkındalık geliştirmek, duyguları ifade etmek ve profesyonel yardım almak, yetersizlik duygusuyla başa çıkmada yardımcı olabilir.
Soru 5: Online terapi nasıl işler?
Online terapi, kişinin internet aracılığıyla bir terapist veya danışmanla iletişim kurmasını sağlar. Danışanlar, video görüşmeleri, anlık mesajlar veya e-posta yoluyla terapistleriyle iletişim kurabilirler. Online terapi, coğrafi kısıtlamalar olmadan psikolojik destek almanın etkili bir yoludur.
Soru 6: Psikomental Psikoloji Bakırköy’de nerede bulunuyor?
Psikomental Psikoloji, Bakırköy’de Zuhuratbaba bölgesinde yer almaktadır. Tam adresimizi öğrenmek ve randevu almak için lütfen iletişim sayfamızı ziyaret edin.
Kaynakça:
Lindqvist, H. et. Al. (2017) Resolving feelings of professional inadequacy: Student teachers’ coping with distressful situations. Teaching and Teacher Education; 64: 270-279.
Guindon, M. H. (2002) Toward Accountability in the Use of the Self‐Esteem Construct. Journal of Counseling & Development; 80(2): 204-214.
Psikomental Danışmanlık Merkezimizi daha yakından tanımak için sosyal medya hesaplarımızı 
ve danışan yorumlarımızı inceleyebilirsiniz.
Randevu oluşturmak ve bilgi almak isterseniz merkezimizle iletişim kurabilirsiniz.