Zihninin Önerileri: Senin İçin Önerilenler 

 

Sosyal medyayı aktif bir şekilde kullanıyorsanız veya sürekli kullanmayan ama dikkatli olan bir kullanıcıysanız, size önerilenlerin ve karşınıza çıkan şeylerin neye göre belirlendiğini az çok çözmüşsünüzdür: Baktıklarınıza göre. 

Peki, hiç zihninizin de böyle çalıştığını düşünmüş müydünüz? En çok dikkatinizi verdiğiniz, en çok düşündüğünüz şeylere göre size düşünce, duygu, davranış önerilerinde bulunan bir zihninizin olduğunu söylesem, buna ne tepki verirsiniz?
 

Mesela, boş kaldığınız zamanlarda zihniniz sizi şu ve benzeri düşüncelere yönlendiriyor mu? : 

‘’ Keşke o an orada aklıma gelseydi de söyleseydim!’’,  

‘’ Ne kadar da cesur bir insandı, keşke ben de öyle olsaydım.’’,  

‘’ Ben o soruyu nasıl yapamadım?!’’

‘’ Nasıl bu hatayı yaparsın, salak mısın?!’’  

… 

Cevabınız evet ise, gelin zihnimiz bu düşünceleri bize neden öneriyor beraber bakalım.

Hepimizin otomatik olarak gelen bazı düşünceleri vardır ve bu düşünceler bir kez geldiklerinde, onları takip eden benzer düşünceler de ortaya çıkarlar. Zihin çok tanıdık olduğumuz bir algoritmaya sahiptir. Örneğin “Keşke orada onu yapmasaydım” mı dedin? O halde hooop hemen gelir önerilenler: “Nasıl bunu yaparsın!”, “Nasıl bu kadar hatalı davranabilirsin!”, “Şimdi herkes sana gülecek!”, “Bir daha sana güvenmeyecekler”, “Ne kadar da aptal göründün farkında mısın?!”… Buna benzer sonsuz bir önerilenler listesi çıkar karşımıza ve biz yine de bu uygulamadan çıkamayız. Çünkü bazı kazançlarımız vardır. 

Evet, doğru okudunuz: Kazançlarımız. “Ne diyorsun ya, bu olumsuz düşüncelerin bana ne kazancı olacak, böyle düşünmek bana ne kazandıracak?!” diyebilirsiniz. Peki, madem bunlar olumsuz düşünceler ve sizin bir kazancınız yok, o halde niçin değiştirmiyorsunuz? 

Sosyal medyada önerilenleri görmek çoğunlukla sizi uygulamada daha fazla tutar. Kazancımız boşta kalmak yerine orada vakit geçirerek can sıkıntımızı gidermek olabilir. Bu önerilen düşüncelerleyse şunu kazanırız: Boşluğu doldurmayı ve bu zamana kadar alıştığımız düşünce şeklimizin devam etmesini.

Varsayılan mod ağı olarak Türkçeleştirilmiş bir beyin sisteminin biz hiçbir şey yapmıyorken, belirli bir işle meşgul değilken aktif olduğu bulunmuştur. Belirli uyaranlara otomatik tepkiler vermemizden de bu ağ sorumludur. Hepimiz farklında olmadan belirli düşünce kalıplarını benimseriz ve onlar bizim için alışkanlık haline gelir. Eğer olumsuz otomatik düşünceleri benimsediysek, herhangi bir olay karşısında otomatik tepkiler vermemiz olasıdır. Zihnimiz bize öğrendiğimiz şeyi ve onun benzerlerini önerir. Başka alternatifleri gözümüz görmez veya görse bile değişim çileli gelir. Değişimin zorlayıcılığını deneyimlemektense bu alıştığımız, bilindik otomatik düşünceler bize oldukça güvenli gelir. Annesinden dayak yemesine rağmen yine de annesine koşan bir çocuk gibi sürekli tanıdık olana koşarız. Çünkü bilinmez bir iyidense, bilinen bir kötüyü tercih ederiz.  

Böylece içimizde bizi sürekli yargılayan olumsuz tarafımız, olumlu ve objektif tarafımıza karşı pek çok savaşı kazanır. Çünkü olumsuz tarafın gelmesine daima izin verip onu düşüncelerimizle beslerken, olumlu ve objektif tarafı pek de görmemişizdir. Olumsuz taraf “Ben zaten senin böyle yapacağını biliyordum” der. Biz de onun otomatik olarak söylediklerine inanır ve hiç doğruluğunu sorgulamadan kendimizi suçlamaya, incitmeye devam ederiz. 

Peki zihninin önerileri bahsettiğimiz gibi aşırı olumsuz diyelim, bunu düzeltmenin bir yolu yok mu? Elbette var.

 

Zihninin Önerilerine Farklı Bir Şekilde Bak 

 

1. Olumsuz düşüncelerden kurtulmaya çalışmayın. Olumsuz otomatik düşünceler kurtulmamız gereken düşünceler değillerdir. Yerine göre işlevsel, hayat kurtarıcıdırlar. Bu nedenle onlardan tamamen kurtulmaya çalışmıyoruz. Onların doğru yerde ortaya çıkmaları için uğraşıyoruz.

2. Fark etmek için çabalayın. Olumsuz otomatik düşünceler adından da anlaşılabileceği gibi otomatik gelir ve başta fark edemeyiz. Fark etmediğimiz bir şeyi değiştirmek pek olası değildir. Bu nedenle onları fark etmek önemli bir adımdır. Örneğin, çok kilo aldığınızı fark etmeden zayıflama kararı alma gibi bir yaşam değişikliğine gitme olasılığınız pek yoktur.

3. Gerçekçi düşünceler oluşturun ve duruma uygun olanı seçin. Fark ettiğimize göre artık değişiklik yapmak için harekete geçebiliriz. Olumsuz otomatik düşüncenizi fark ettiğiniz anda bunun olay için en uygun düşünce olup olmadığınızı kontrol edebilirsiniz. Bunu yaptığınızda algoritmanın önerilenlerini reddetmiş ve kendi listenizi kendiniz yaratmaya başlamış olursunuz. Örneğin bir köpek havladığında “Bana zarar verecek, kaçmalıyım!” diye düşünmek yerine “oyun oynamak, sevilmek istiyor olabilir” gibi düşünceler üretebilirsiniz ve bu düşünceler arasından duruma en uygun, en gerçekçi düşünceyi seçebilirsiniz. Unutmayın, ilk gelen otomatik düşünce de duruma uygun olabilir. Burada önemli olan alternatif düşünceler üretebiliyor olmanızdır.

4. Başa dönme konusunda dikkatli olun. Unutmayın, nasıl ki YouTube, Instagram gibi mecralar birkaç kez bir şeye baktığınız anda hemen önerilenleri ona göre düzenliyorsa, zihninizde düşünce önerilerini en son baktıklarınıza göre düzenleyip önünüze sunacaktır. Bu sunuşa, zihninin önerilerine, kanmayın ve gerçekçi düşünceyi bulma çabanızı sürdürün.

5. Sabırlı olun ve kendinize zaman tanıyın. Tüm bunları denediğiniz ilk seferde yapmayı beklemeyin. Bunu kas geliştirmek olarak düşünün. Şu anda daha önce hiç kas çalışmadığınız için zorlanıyor olmanız çok normaldir, zamanla daha da kolaylaşacaktır. Sabırlı olun, ilk denemede mükemmel bir değişim beklerseniz bu gerçekçi bir hedef olmaz. Kendinize zaman tanıyın ve bu yazıyı okuyarak bile değişim için bir adım attığınızı fark edin. Şefkatle kalın. 

   Yazan: Psk. Bahar Kaya

   Psikomental Danışmanlık Merkezimizi daha yakından tanımak için sosyal medya hesaplarımızı  ve danışan yorumlarımızı inceleyebilirsiniz.

    Randevu oluşturmak ve bilgi almak isterseniz merkezimizle iletişim kurabilirsiniz.