Narsistlerin atası olarak nitelendirilen Narkissos’un mitolojik hikayesini belki de bir çoğunuz duymuşsunuzdur.
Narkissos, kendine birçok peri kızını ve genç kızı aşık eden fakat onların aşklarını umursamayan yakışıklı bir avcıymış. Bir gün Ekho adında güzeller güzeli peri kızı Narkissos’a kör kütük aşık olmuş. Ekho sevdasından eriyip giderek hafif bir iniltiye dönüştüysede, Narkissos bu aşka asla karşılık vermemiş. Bu duruma çok öfkelenen Tanrılar, Narkissos’u kendi görüntüsüne aşık olmakla lanetlemiş. Bir gün, bir nehrin kıyısına su içmek için eğilen Narkissos kendi yansıması karşısında hayran kalmış ve kendine aşık olmuş. Fakat ne zaman yansımasına dokunmaya çalışsa su üstündeki görüntüsü dağılıp gidermiş. Narkissos kendisine öyle çok hayran kalmış ki, her gün nehir kıyısına gelip saatlerce kendini izleyerek, yansımasına dokunmaya çalışmış. Bu aşkın sonunda bitap düşen Narkissos, Ekho gibi günden güne eriyerek yok olmuş.
Bu hikayenin de gösterdiği gibi narsistlerin kendisine aşık olabildiğini biliyoruz. Peki ya narsistler bir başkasına aşık olabilir mi?
NARSİST BİREYLERİN ÖZELLİKLERİ
Narsist bireyler, kendilerini hem fiziksel hem de ruhsal açıdan aşırı beğenirler ve kendilerine karşı hayranlardır. Bu bireyler, kendilerini çevresindeki diğer herkesten daha üstün görme eğilimi içerisindedir. Aynı zamanda bu kişilerin sürekli beğenilme arzusu, ilgi ve onay beklentisi içerisinde olduğunu söylemek mümkündür. İçinde bulundukları her ortamda öncelikli olacaklarını, çünkü bunu hak ettiklerini düşünürler. Bu yollarla kendi benlik saygılarını beslerler. Girdikleri her ortamda en güzel, en başarılı, en yetenekli kişi olmak en önemli hedefleridir.
Narsistik bireyler, empati kurmakta ve eleştiriyi kabul etmekte oldukça zorlanırlar. Bu kişiler her daim onay ve ilgi beklentisi içerisinde olduğu için kendilerine karşı bir eleştiri yönlendirildiğinde özsaygıları düşerek incinmelerine neden olabilir. Çünkü sahip oldukları aşırı özseviciliğin altında, kırılgan bir özsaygı ve kolay incinebilen bir hal vardır. Böyle bir durum karşısında saldırgan ya da alaycı bir tutum sergileyebilirler.
NARSİSTİK BİREYLERİN İLİŞKİLERİ
Narsistik kişilerle ilişki kurmak oldukça zorlayıcı olabilir. Bu kişiler, kendilerinin diğerlerinden daha üstün olmayı hak ettiğine inandığı için beklentilerini karşılayabilmek adına ilişki kurdukları kişileri kullanmakta bir sakınca görmezler. Bunun sonucunda, kendisinden başka bireylerin haklarını hiçe sayabilir ve saygı göstermeyebilirler.
Çıkar ilişkilerine açık olan bu kişiler, karşı tarafın arzularını, duygu ve düşüncelerini, gereksinimlerini anlamak konusunda oldukça zorlanırlar. İlişkiler içerisinde son derece bencil ve benmerkezci tavırlar sergilemekten çekinmezler.
NARSİZM VE AŞK
Narsist kişilerin kendilerine aşık kişiler olduklarından söz ettik. Peki ya başkasına aşık olabilirler mi? Narsist biriyle romantik ilişki içinde bulunmanın zorlukları nelerdir?
Narsist kişiler ile romantik bir ilişki içerisinde bulunmak, iş ya da arkadaşlık ilişkisi içerisinde bulunmaktan çok daha zor ve karmaşıktır. Genellikle bu kişiler ile ilişki içerisinde bulunan partnerlerin aklında ‘Beni seviyor mu?’ ya da ‘Bana değer veriyor mu?’ gibi birçok soru işareti vardır.
Campbell ve Miller (2011) yaptıkları bir çalışmada narsist bireylerin genelde karizmatik, iyi bir statüye sahip, çekici kişiler olduğunu belirtmiştir. Bu bulgudan yola çıkarak ‘çikolatalı kek’ metaforunu oluşturmuşlardır. Bu metafora göre, başlangıçta bize sağlıklı yiyeceklerden çok daha cazip gelen çikolatalı kek, yedikten sonra sahip olduğu kalori ve sağlıksız içeriğinden dolayı bizde pişmanlık yaratır; tıpkı narsist birine aşık olmak gibi.
Narsist kişilerin ilişkilerindeki motivasyonu aşk ya da tutku değildir. İlişkiler, bu kişiler için özgüvenlerini ve egolarını tatmin etmelerine yarayan bir destek aracıdır. Bu kişiler, partnerlerinin olağanüstü şekilde yakışıklı/güzel, başarılı, yetenekli, çekici ya da ünlü olmasını isteyebilirler. Çünkü partnerlerinin bu özelliklere sahip oluşunun, kendi mükemmelliklerinin bir kanıtı olduğuna inanırlar.
Bu ilişki partnerleri için oldukça yıkıcı olabilir. Çünkü narsist kişiler, ilişkiyi karşılıklı bir duygu alışverişi olarak görmekten ziyade partnerlerini; kendilerinin kibirli ve kayıtsız hallerini onaylamakla yükümlü bireyler olarak görme eğilimindedirler. Kendi özelliklerine sürekli hayranlık duyulmasını isterken, karşı tarafın iç dünyasına karşı son derece kayıtsızlardır.
Aklınızda ‘Peki o zaman neden insanlar bu kişilerle romantik bir ilişki içine giriyor?’ sorusu gelebilir. Çünkü bu kişilerin çok gizli bir silahı vardır; aşk bombardırmanı. Aşk bombardımanı; romantik ilişkilerin başlangıcında bir bombardıman halinde yaşanan yoğun ilgi, sevgi, değer görme, romantik hediyeler, ardı arkası kesilmeyen hoş iltifatlar ve geleceğe yönelik romantik planlar yapılırken, ilişkinin ilerleyen zamanlarında birdenbire durumun tam tersine dönüşmesidir.
Narsist kişiler, genellikle heyecan verici, kendinden emin, sosyal olarak dışa dönük ve ilk etkileşimde iyi izlenim bırakarak, sevilebilir olarak algılanabilir. Başlangıçta tüm bu nitelikler çekici görünse de ilişkinin ilerleyen dönemlerinde büyü birdenbire bozulur. Narsist kişide ilişkiyi kendi çıkarları, onaylanma ve ilgi görme aracı olarak kullanma eğilimi ortaya çıkar. Bu ilişki giderek partnerin manipüle edildiği ve bağımlı olduğu bir hale dönüşür ve partner kendini sürekli ‘Ben bir hata mı yaptım?’ diye düşünürken bulur.
Narsist sevgili, artık gergin, öfkeli, şikâyetçi, yargılayıcı birine dönüşmüştür. İlişkide ki bütün sorunların sorumluluğunu partnerine yükler. Artık partnerini başka insanların yanında da sık sık aşağılamaya, küçümsemeye, yetersiz hissettirmeye ve kendisinin ondan çok daha üstün olduğunu belirten söylemler kullanmaya başlar. Eğer partnerinden sıkılırsa, onu aldatmaya ya da terk etmeye yatkındır. Çünkü partneri için hiçbir duygusal yatırımı yoktur.
Böyle bir ilişkinin içinde bulunmak oldukça yıpratıcı olabilir. Burada önemli olan noktalardan birisi de ilişkinin içerisindeki rolünüzü anlamaktır. Karşınızdaki bireyin takındığı üstünlüğün ve abartılı özseverliğin, aslında kırılgan öz saygısından ve yetersizlik hissine karşı duyduğu öfkeden kaynaklandığını fark edebiliyor olmakta çok önemlidir. Narsistik bir aşkın tam ortasında olduğunuzu düşünüyorsanız, her iki tarafında psikolojik destek almaları kendi benlikleri ve ilişkileri için en ideal yol olabilir.
Kaynak
Campbell, W. K., ve Miller, J. D. (2011). The handbook of narcissism and narcissistic personality disorder. John Wiley and Sons Inc
Strutzenberg, Claire, “Love-Bombing: A Narcissistic Approach to Relationship Formation” (2016). Human Development, Family Sciences and Rural Sociology Undergraduate Honors Theses. 1.
Yazan: Gizem Bozdağ
Psikomental Danışmanlık Merkezimizi daha yakından tanımak için sosyal medya hesaplarımızı 
ve danışan yorumlarımızı inceleyebilirsiniz.
Randevu oluşturmak ve bilgi almak isterseniz merkezimizle iletişim kurabilirsiniz.
