MUNCHAUSEN SENDROMU: Bir Yapay Bozukluk Türü
Sürekli doktor doktor dolaşan, sohbet etmek için buluştuğunuzda sürekli hastalıklarından bahseden, doktorların yaptığı birçok tahlile rağmen organik bir belirti bulamadığı ve bir tedavi yolu izlense bile olumlu sonuç elde edilemeyen kişilere hiç rastladınız mı?
Pek çok doktor ile konuştuğunuzda meslek yaşamında yapay bozukluk olgusu ile karşılaştığından söz edebilmektedir. Peki bir yapay bozukluk türü olan Munchausen Sendromu diğer ismi ile Asher Sendromu nedir? Genel olarak istemli bir şekilde fiziksel, psikolojik belirti ve hastalık üreterek hasta rolü oynama ve bu yolla duygusal doyum sağlama şeklinde tanımlanan bir bozukluktur1-2. Hastaların sık sık hastane, şehir hatta ülke değiştirdikleri ve bu durumun tanılama konusunda sıkıntılar yarattığı belirtilmektedir.
Munchausen Sendromuna sahip bireylerin çocukluk yaşantılarında ebeveynleri tarafından ihmal ve istismara maruz kaldıkları, ilgi yoksunluğu yaşadıkları, travmatik olaylar yaşamaları ya da tanık olmaları, yaşamlarının ilk beş yılında uzun süreli hastanede yatış öyküleri olduğu belirtilmektedir. Bebeklik döneminde yaşanan bu durumlar ve ebeveynlerinin örseleyici davranış ve tutumları henüz bebeklik döneminde oluşmaya başlayan benlik duygusunu olumsuz yönde etkilemektedir. Bireyin ortaya çıkardığı fiziksel, psikolojik belirti ve bulguları bağımlılık, onay, ilgi ve sevgi gereksinimlerini tatmin etme aracı olarak kullanıldığı düşünülmektedir. Munchausen Sendromu olan bireyler incelendiğinde kadın erkek dağılımında kadınların erkeklerden daha fazla görüldüğü, sağlık konusunda bilgilerinin fazla olduğu ve çeşitli kişilik bozuklukları gösterdikleri belirlenmiştir.3-4
Munchausen Sendromu ile ilgili kesinleşmiş bir tedavi yöntemi olmamakla birlikte, psikotrop ilaç kullanımı ve terapinin tedavi aşamasında kullanıldığı bilinmektedir. Fakat sendromun tekrarlama ihtimalinin yüksek olduğu ve gereksiz tıbbi müdahalelerden dolayı hastanın sağlığı giderek kötüleştiğinden en iyi yaklaşımın erken tanılama olduğu söylenebilir.
Munchausen sendromunu 1951 yılında Asher’in tanılamasından sonra 1977 yılında Meadow kişilerin sadece kendilerine değil, bakımından sorumlu olduğu kişiler üzerinde de bazı hastalık belirtileri oluşturdukları ve bu durum nedeniyle bakımından sorumlu olduğu kişileri hasta diye tanılayıp, tedavi görmelerine neden oldukları çocuklar ile karşılaşmıştır. Bu çocukların anneleri tarafından tıbbi bulgular üzerinde değişiklik yaptıklarını fark etmiştir. Bu durum ile Munchausen Sendromu ile arasında ilişki olacağı düşünülerek sendroma by Proxy ifadesi eklenmiştir. Böylece bir başkasına yüklenen yapay bozukluk adını almıştır.
Munchausen by Proxy Sendromu bir çocuk istismarı olup sonuçlarının ölüme en yakın olduğu tablo şeklidir. Maruz kalan çocukların hastane hastane gezdikleri, bu çocuklara sayısız tıbbi ve cerrahi müdahale uygulandığı bilinmektedir. Tanı konduktan sonra çocukların bakım veren ile aynı evde kalması istismarı şiddetlendireceğinden, tanının konmasının ardından ilk adım olarak çocuğun koruma altına alınması çocuk için hayatı önem taşımaktadır. Sonraki aşamalarda ise çocuğun iyilik hali için multidisipliner bir yaklaşımın benimsenmesi önerilmektedir.
- Arkonaç O, Fidaner H, Eradamlar N, Kalyoncu A. (1987). Bir olgu dolayısıyla ruhsal belirtili yapay bozukluklarda temaruz (yalan yapma)’un ayırıcı tanısı. Düşünen Adam, 1:7-9.
- Noyan, A. (2000). Yapay bozukluklar, Anadolu Psikiyatri Dergisi, 1(3): 162-173.
- Plassmann R. (1994). The biography of the factitious-disorder patient, Psychother Psychosom, 62:123–128.
- Folks, D.G. (1995). Munchausen sendrome and other factitious disorders. Neurol Clin, 13: 267-281.
1 Comment
Ben kuzgun
Bir arkadaşım böyle. En ufak şeyde doktora gidiyor, kafaya takıyor bir de neden böyle oluyor diye. Coraspin falan içiyor kanım sulansın diyor. takıntılı biraz.