Ziegernik Etkisi Nedir?
Ziegarnik Etkisi, rus psikolog Bluma Ziegarnik tarafından geliştirilmiş bir terimdir. Ziegarnik,
Berlin üniversitesinde doktorası için araştırma yaparken, bir gün arkadaşlarıyla çok kalabalık
bir restorana giderler. Kalabalık olan restoranda siparişleri bir garson not almadan alır ve
hiçbirini karıştırmadan bütün masaların siparişlerini getirir. Ziegarnik ’in dikkatini çeken bu
durum sonrasında garsona yaklaşıp, hiç karıştırmadan bütün siparişleri nasıl aklında
tuttuğunu sorar. İlginçtir ki garson az önce yemek yiyen grubu bile hatırlamıyordur. Garson,
siparişleri aklına yazdığını ve siparişi masaya teslim ettikten sonra zihninden tamamen
sildiğini söyler. Bu olay sonrasında Ziegarnik henüz tamamlanmamış işlerin bellekte farklı
konumda olup olmadığını ve tamamlanmış işlerin ise daha iyi hatırlanma noktasını merak
etmesiyle araştırmalara başlar.
Ziegarnik araştırması esnasında bazı gruplara deney yapar. Bu deneylerin bazılarından kısaca
bahsetmek istiyorum.
Ziegarnik’in Boncuk Deneyi;
Ziegarnik bir grup insana bir seans içinde 15 defa boncuk dizmesini ister, fakat bir 15 boncuk
dizmenin herhangi 3 tanesinde deneğin boncuk dizimini tamamlamasını engeller ve diğer
boncukları dizmeye yönlendirir. Belirli bir süre sonra Ziegarnik, deneklere hangi boncuk
dizminin akıllarında kaldığını sorar, denekler ise yarım bıraktıkları boncuk dizimi olduğunu
söyler.
Ziegarnik’in Roman Deneyi;
Ziegarnik bu deneyi iki farklı grupla gerçekleştirmiştir. Birinci gruba deneyden önce bazı
tamamlanması gereken işlerini tamamlamak için süre vermiştir. İkinci gruba ise bu süreyi
vermeden deneyi başlatmıştır. Katılımcılardan deney esnasında roman okumaları istenmiştir.
Deneyin sonunda ise birinci grup yani işlerini tamamlamaları için zaman verilen grup romanı
daha iyi anlayabilir ve dikkatini toplayabilmişler ayrıca romanı daha iyi hatırlayabilmişler.
İkinci grup yani işlerini tamamlayamayan grup dikkatini toplamakta ve hatırlamakta güçlük
çekmişler.
Bu deneylerden şu anlamı çıkarabiliriz zihnimiz biz farkında olmasak da, tamamlanmayan
yarım kalan her işle ilgili uğraşmaya devam ediyor ve bir sonraki göreve, işe geçmemiz
noktasında zorlanabiliyor.
Yaşamımız boyunca nokta konulmayan her iş, ilişki, durum vs ve hatta kendimizi başarısız
gördüğümüz noktalar aklımızda takılıp kalıyor. Keşkelerimiz beynimizde bu kadar yer
ediyorken, sizin kaç keşkeniz olduğunu düşünün. Tamamlanmayan, yarım bıraktığınız her şeyi
düşünün. Belki de ‘an’da kalamamanızın, dikkatsizlik ve unutkanlığınızın sebebi yarım
bıraktıklarınızdır. Belki bu yazıdan sonra geçmişteki yarın kalmış işlerinizi tamamlayabilirsiniz.
Sevgiler…
Yazan: Uzm. Klinik Psikolog Sinem Özkaya Alp
Kendini Gerçekleştiren Kehanet: Pygmalion Etkisi Yazımızı Okumak İçin Tıklayınız
Ziegarnik Etkisi Yazımızı Okumak İçin Tıklayın
Instagram Sayfamızı Ziyaret Etmek İçin Tıklayınız
1 Comment