Zihni Dinlendirmenin Yolları

Bedeni dinlendirmek ile zihni dinlendirmek aynı şey midir? Uyumak hem bedenimizi hem de zihnimizi dinlendirmemiz için yeterli midir? Neden bazı insanlar ne kadar uyursa uyusun uyandığında hala yorgun hisseder? Sadece bedenimizi dinlendirmek kaliteli bir uyku için dinç ve enerjik bir sabaha uyanmamız için yeterli değildir. Kaliteli bir uyku beden ve zihin istirahati ile mümkündür. Zihni rahatlatmak, gevşemek, sakin olmak ve huzurlu hissetmek, uyumadan önce meditasyon yapmak daha çabuk uykuya dalmamıza, deliksiz kaliteli bir uyku çekmemize ve dinlenmiş uyanmamıza yardımcı olacak ve güne mutlu, umutlu, huzurlu  başlamanızı sağlayacaktır.

 

Aklımızdan çıkmayan düşünceler ile ne yapmalıyız?

Düşüncelerimize dur diyemeyiz, engelleyemeyiz. Onlardan kaçmaya çalıştıkça esir oluruz yapmamız gereken akıp gitmelerine izin vermek ve buna şahitlik etmektir. ”İnsan düşünce ile görür ve duyar; her şeyden yararlanan, her şeyi düzene sokan, başa geçip yöneten düşüncedir. Geri kalan her şey kör, sağır ve cansızdır.” Der Epiharmus. “Kırdım diyorsun zincirlerini; Evet, köpek de çeker koparır zincirini, kaçar o da, ama halkaları boynunda taşıyarak.” Diye devam etmiş Persius. Gittiğimiz yere zincirlerimizi de götürürüz kendimizle birlikte. İş, okul, ev her yere. Hislerimizden ve düşüncelerimizden ayrılamayız. Ayrılmamalıyız çünkü onlar bizi biz yapar aslında. Kaçmayı bırakıp bu esarete bir son verebilir, kendimizle baş başa kalıp dertleşerek gerçek özgürlüğümüzü kurabiliriz.  Eve dönmek sırt üstü uzanıp bütün gardımızı indirmek ve gün boyu beynimizi meşgul eden düşüncelerden korkmadan, kaçmadan, ertelemeden,  derin bir nefes alıp onları serbest bırakmak, nihayet özgür hissetmemizi sağlayacaktır. Kendimizi olduğumuz gibi kabul etmemiz ve dürüst olmamız rahatlamamız için ve dinlenmemiz için atılan ilk adımlar olabilir. Hayal kurmak, geleceğe dair planlar yapmak motivasyonumuzu arttıracak beden ve zihin sağlığını olumlu etkileyecektir.

Plinus ‘herkes kendisi için bir derstir’ der. İnsan kendini yakından görmeli, öğrenmeli kendi hakkında düşünmeli, ruhunun derinliklerine inip gözlemlemeli, yazmalı öğrendiklerini. Montaigne yaşamı boyunca kendini sorguya çekmiş ve incelemiştir. Ona göre insanın kendini anlatmasından  daha zor ve daha yararlı hiçbir şey yoktur. Duygularımızdan, düşüncelerimizden, kendimizden kaçmamalı zaman ayırmalıyız. Böylece zihnimizi yormak yerine dinlenmesine izin vermiş oluruz.

 

Zihin yorgunluğuna neden olan faktörler

Sürekli stres yaşamak, dinlenmeden fazla çalışmak, kronik sağlık sorunları, uyku sorunları, dengeli ve düzenli beslenmeme, çok fazla düşünme odaklanmakta ve anlamakta güçlük yaşamamıza neden olabilir, umutsuzluk ve motivasyon kaybına yol açabilir. Kararsızlık iş hayatı ve özel hayat arasındaki dengeyi kuramama, sosyal izolasyon, yoğun stres durumları zihin yorgunluğuna neden olabilir. Zihinsel tükenmişlik, anksiyete, depresyon qibi hastalıklara davetiye çıkarabilir. Bu yüzden zihnimizi dinlendirmeye zaman ayırmalı ve özen göstermeliyiz. Sinirli olma, üretkenlikte azalma, negatif hissetme, baş ağrıları zihinsel yorgunluğun bazı sonuçlarıdır.

Stresi azaltmak için spor yaparak klasik müzik dinleyerek sakinleşebilir, hobilerimizle ilgilenebilir, egzersiz yaparak esneyebilir, yoga ve meditasyon ile rahatlayabilir; bitki çayı içerek, nefes egzersizleri yaparak, dinginliği sağlayabiliriz. Sıklıkla önerilen meditasyonlardan Mindfulness, şimdiki zaman farkındalığı demektir. Anda gerçekleşen duygu, düşünce ve olayları bilinçli bir şekilde yargılayıcı olmayan nazik bir dikkat ile odaklanma ve izleyebilme becerisidir. Zihni dinlendirmenin yollarından biridir.

 

 

Zihni dinlendirmenin yolları / Zihnimizi nasıl dinlendirebiliriz?

Beyni yoran monotonluktur. Hayatınızı ne kadar renklendirirseniz, beyninizi o kadar neşelendirirsiniz. Yani arada sırada rutinimizin dışına çıkmak bizi yormak yerine zihin sağlığımıza ve beden sağlığımıza iyi gelecektir.  Sağlam kafa sağlam vücutta bulunur. Fiziksel zindelik, zihinsel zindelik getirir. Uzun süre hareketsiz kalmak, zihni de hareketsizleştirir. Kısa süreli de olsa bir tatil yapmak, iş hayatından uzaklaşmak, geçim derdini bir kenara bırakıp kaygılarımızdan arınmak ve huzur bulmak, bedenimizi de zihnimizi dinlendirecek düşüncelerimize ,hislerimize vakit ayırmak farkındalığımızı arttıracaktır.

Düşüncelerimizden kaçmak da çok fazla düşünmek de bizi dinlendirmez. Beynimiz kısa süreli hafızamızda beş ile yedi arasındaki bilgiyi işleyebilir. Yeni bir bilgi gelince, bu bilgilerden birini atar. Buna “sihirli sayı” kuralı denir. Bu kural aşılıp aşırı bilgi yüklenmesi durumunda beynimiz “servis dışı” kalır. Kısa süreli belleğe bu kuralı aşacak şekilde bilgi vermeye çalıştığınızda kapasiteyi aşmış olursunuz ve beyniniz hata yapmaya başlar. Çok düşündüğünüzde ya da çok çalıştığınızda da bu kuralı çiğnemiş olursunuz ve hatalar yapmaya başlarsınız beyninizi yorarsınız.

Spor yaparak klasik müzik dinleyerek sakinleşebilir, hobilerimizle ilgilenebilir, egzersiz yaparak esneyebilir, yoga ile meditasyon ile  rahatlayabilir, bitki çayı içerek, nefes egzersizleri yaparak, dinginliği sağlayabiliriz. Yürüyüş yapmak, örgü örmek, bahçe toprak işleri ile uğraşmak, çiçek ekmek, sessiz bir ortam, mindfulness egzersizleri de tercih edilebilir. Sıklıkla önerilen meditasyonlardan Mindfulness, şimdiki zaman farkındalığı demektir. Anda gerçekleşen duygu, düşünce ve olayları bilinçli bir şekilde yargılayıcı olmayan nazik bir dikkat ile odaklanma ve izleyebilme becerisidir dinlenmek için iyi bir yoldur.

Meditasyon yapmak, iç huzuru sağlamak, öz farkındalığımızı kazanmak, düşüncelerimizin gözlemcisi olmak; stresimizi azaltır, anksiyetemizi kontrol etmemizde bize yardımcı olur, empati yeteneğimizi geliştirmemizi sağlar, kan basıncımızı düşürür, uyku kalitemizi arttırır, zihni dinlendirmenin yollarından biridir. Kitap okumak, başka bir evrene yolculuk etmek, okuduğumuz cümlelerde kendimizi bulmak, nefes eqzersizleri yapmak, gevşeme eqzersizleri yapmak, mutlu anılarımızı düşünmek, içimizdekileri kağıda dökmek yazmak rahatlamak düşüncelerimizi hislerimizi fark etmek yorgunluğumuzu azaltacaktır.

 

Kaynakça

Goldstein, E.B. (2013). Bilişsel psikoloji. İstanbul: Kaknüs Yayınları.

Montaigne, M. (2012). Denemeler. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.

Sekman, M. (2011). Her şey beyinde başlar. İstanbul: Alfa Yayınları.

Yazan: Başak Örmen

Psikomental Danışmanlık Merkezimizi daha yakından tanımak için sosyal medya hesaplarımızı  ve danışan yorumlarımızı inceleyebilirsiniz.

 Randevu oluşturmak ve bilgi almak isterseniz merkezimizle iletişim kurabilirsiniz.