Psikolojik İlk Yardım

Psikolojik İlk Yardım, İnsanlık var olduğu ilk zamanlardan beri savaş ve doğal afet gibi travmatik olaylar yaşamaktadır. Teknolojinin gelişimi sanayideki ilerlemeler sonucunda insan eliyle olan veya doğal afetler sonucu oluşan travmalar artış kazanmıştır. Yaşanan bu olaylar bireyleri derinden sarsmakla birlikte maddi ve manevi kayıplar yaşatır. Aniden gelişen bu kayıplar sonucu kişilerin hayatı önemli ölçüde etkilenir. Yaşamlarının nasıl ve ne şekilde etkilendiği ile ilgili doğal bir olay sonucu mu yoksa insan eli ile mi olmuş, direkt kendi başına gelmiş bir olay mı yoksa başkasının başına gelirken mi şahit olmuş, fiziksel bütünlüğü tehdit altında mı? gibi birçok faktör söz konusudur. Bu sorulara verilen cevaplar doğrultusunda kişiler dışarıdan bakıldığında aynı travmayı yaşamış gibi görünse dahi herkesin travmalarla başa çıkabilme durumu ve vermiş oldukları tepkiler farklı olabilmektedir. Bu farkı yaratan bireylerin baş etme mekanizmalarıdır. Psikolojik iyi oluşa ve dayanıklılığa sahip kişiler bu durumla kendi kendine baş edebilirken kimilerinin bir desteğe ihtiyacı olabilir. Birey bu durumu önemsemeyip arka plana atarsa ileride daha büyük sorunlar yaşayabilir ve bu duygularını daha büyük patlamalar ile açığa çıkartabilir. 

Kişi travmanın ardından günlük yaşantısından çıkarak hayatta kalma tepkileri vermeye başlar. Çünkü kendisini, sevdiklerini ve yaşantısını tehdit eden büyük bir durumla karşılaşmıştır. Olaylara artık düşünerek değil beynin ilkel kısmı olan amigdala ile tepki verir. Travmatize olan kişi hayatının kontrolünü kaybetmiştir ve bununla baş etmeye çalışıyordur. Kişi daha çok belirsizlik, kontrol duygusunu kaybetme ve sınırların ihlali gibi sıkıntılar yaşar. Yoğun bir şok, korku, öfke, çaresizlik ve umutsuzluk duyguları yaşamıştır. İştah kaybı, mide bulantısı ve kâbus görme gibi yemek ve uyku düzenlerinde bozulmalar yaşamaktadır. Yaşanan travmanın kaynağı da bu noktada önem kazanmaktadır. Travmanın kaynağında bir insan eli var ise kişiyi daha az etkiler fakat bir doğal afet nedeniyle yaşanan bir travma ise kişi daha çok etkilenir. Bu durum doğal afetlerdense insan eli ile gerçekleşen felaketlerde daha çok kontrol gücümüzün olmasından kaynaklanmaktadır. Ayrıca eğer fiziksel bütünlük tehdit ediliyorsa ve kendi başına gelen bir olay ise daha çok etkilenmektedir.

Yaşanan olaydan sonra kişi sürekli olarak o anda kalır. Ne şimdidedir ne de gelecekte. Geçmişte saplanıp kalır. Bu nedenle dalıp dalıp gitmeler, kafa dağınıklığı mevcut olup o an orada değilmişçesine tepkiler verebilmektedir. Bu gibi durumlarda kişilerin verdiği tepkiler ‘olağanüstü duruma verilen normal tepkiler’ olarak adlandırılır. 

Psikolojik İlkyardım: Duygusal ve Psikolojik Destek Verme Rehberi

Psikolojik İlkyardım Nedir?

Psikolojik ilkyardım, bir kişinin duygusal ve psikolojik sağlığını desteklemek ve kriz anlarında yardımcı olmak amacıyla kullanılan bir yaklaşımdır. Bu, insanlara çeşitli zorluklarla başa çıkma yetenekleri kazandırmayı ve bu süreçte duygusal destek sağlamayı hedefler. Psikolojik ilkyardım, bir kişinin yaşadığı stres, kaygı, depresyon, travma veya diğer duygusal zorluklarla başa çıkmasına yardımcı olabilir. Bu yaklaşım, insanların kendilerine ve başkalarına daha iyi yardımcı olmalarını teşvik eder.

Bu tür ilkyardımı sunarken, empati kurma, etkili bir şekilde dinleme, anlama ve destek sağlama gibi temel beceriler oldukça önemlidir. Psikolojik ilkyardım, bir kişinin kendine yardım etme yeteneklerini artırırken, aynı zamanda diğer insanlara destek olma konusunda da etkili bir rol oynar. İnsanlar arasındaki güçlü bağlar ve anlayış, psikolojik ilkyardımın başarılı bir şekilde uygulanmasının temelini oluşturur.

Psikolojik ilkyardım, toplumların ve bireylerin duygusal ve psikolojik refahını artırmak için önemli bir araçtır. Herkes, bu becerileri öğrenerek ve uygulayarak hem kendi hem de başkalarının duygusal sağlığını destekleyebilir ve daha sağlam bir topluluk oluşturabilir. Bu nedenle, psikolojik ilkyardımın ne olduğunu anlamak ve bu becerileri geliştirmek, toplumun genel refahına katkıda bulunabilir.

Temel Psikolojik İlkyardım Becerileri

Empati Yapma

Empati, başkalarının duygularını ve deneyimlerini anlama yeteneği anlamına gelir. Psikolojik ilkyardım verenler, kişinin hissettiği duyguları ve yaşadığı zorlukları anlamak için empati yapmalıdır. Bu, insanların kendilerini anlaşılmış ve desteklenmiş hissetmelerine yardımcı olur.

Dinleme ve Anlama

Etkili bir şekilde dinlemek, psikolojik ilkyardımın temel bir bileşenidir. İnsanların kendilerini ifade etmelerine izin vermek ve onları anlamak, duygusal destek sağlamanın önemli bir parçasıdır. Dinlerken aktif bir şekilde sorular sormak ve ilgi göstermek, kişinin kendini daha iyi ifade etmesine yardımcı olabilir.

Sessizlik ve Sakinlik Sağlama

Bazı durumlarda, sessizlik ve sakinlik sağlamak, kişinin duygusal olarak yatışmasına yardımcı olabilir. İnsanlara duygusal patlamaları sırasında sakinleşmeleri için zaman ve alan vermek önemlidir. Bu, kriz anlarında kişinin daha iyi hissetmesine yardımcı olabilir.

Stresle Başa Çıkma Yöntemleri

Stresle başa çıkmak, herkesin hayatının bir parçasıdır ve psikolojik ilkyardım sunanlar, stresle başa çıkma yöntemlerini öğrenmelidir. Stresle başa çıkmak için aşağıdaki yöntemler etkili olabilir:

Derin Nefes Alma

Derin nefes almak, stresi azaltmanın hızlı ve etkili bir yoludur. Derin nefes alarak vücudu rahatlatmak ve sakinleştirmek mümkün olabilir.

Egzersiz Yapma

Fiziksel aktivite, stresi azaltmada önemli bir rol oynar. Düzenli egzersiz yapmak, endorfin salınımını artırarak kişinin daha iyi hissetmesine yardımcı olabilir.

Kendinize Zaman Ayırma

Kendinize zaman ayırmak, stresi azaltmanın önemli bir yoludur. Hobilerle uğraşmak, kitap okumak veya doğada vakit geçirmek, zihinsel ve duygusal rahatlama sağlayabilir.

Sosyal Destek Arama

Sosyal destek, stresle başa çıkmanın önemli bir parçasıdır. Aile üyeleri, arkadaşlar veya profesyonel destek alarak duygusal destek sağlama imkanı vardır.

Stresle başa çıkmak, psikolojik ilkyardım verenlerin hem kendilerine hem de başkalarına yardımcı olabileceği önemli bir beceridir. Bu becerileri öğrenmek, daha sağlıklı ve destekleyici bir topluluk oluşturmada yardımcı olabilir.

Depresyonla İlk Yardım

• Depresyon, ciddi bir duygusal zorluk olabilir ve bir arkadaşınıza veya aile üyenize nasıl destek olabileceğinizi anlamak önemlidir. İlk olarak, kişinin depresyon belirtilerini tanımanız gerekebilir. Bu belirtiler arasında sürekli hüzün, enerji eksikliği, ilgi kaybı ve uyku sorunları bulunabilir.
• Depresyonla ilkyardım sunarken, kişiye empati yapmalı ve anlayışlı olmalısınız. Onun duygusal durumunu anlamak ve dinlemek önemlidir. Bu, kişinin kendini daha az yalnız hissetmesine ve duygusal destek almasına yardımcı olabilir.
• Depresyonla ilkyardım, kişinin profesyonel yardım arayışını teşvik etmeyi de içerir. Depresyon ciddi bir durum olabilir ve uzman yardımı gerekebilir. Kişiye, bir psikolog veya psikiyatriste başvurmayı düşünmeleri konusunda destek olmalısınız.

İntihar Düşüncesi ve İlk Yardım

• İntihar düşüncesi taşıyan bir kişiye nasıl yardım edebileceğinizi bilmek hayat kurtarıcı olabilir. İntihar düşünceleri ciddi bir konudur ve doğru yardımı sağlamak çok önemlidir. İlk olarak, kişinin intihar düşüncelerini ifade ettiğini tanımanız gerekebilir. Bu, açık ifadeler veya işaretler şeklinde olabilir.
• İntihar düşüncesi taşıyan bir kişiye destek sağlamak için onunla konuşmalı ve hissettiklerini anlamaya çalışmalısınız. Dinleme ve anlayış, bu durumda çok önemlidir. Kişiyi yargılamadan dinlemek, ona yardımcı olmanın ilk adımıdır.
• İntihar düşünceleri çok ciddi bir tehlike oluşturur. Bu nedenle, kişiyi profesyonel yardım arayışını teşvik etmeli ve acil bir şekilde bir kriz hattını aramalarını veya bir uzmana başvurmalarını desteklemelisiniz.

Kendinize Psikolojik İlkyardım

• Psikolojik ilkyardım sadece başkalarına değil, kendinize de uygulayabileceğiniz bir beceridir. Kendi duygusal ve psikolojik sağlığınıza dikkat etmek, başkalarına daha iyi yardımcı olmanızın anahtarıdır.
• Kendinize psikolojik ilkyardım uygularken, stresle başa çıkma stratejileri öğrenmeye ve düzenli olarak uygulamaya önem vermelisiniz. Ayrıca, kendinize zaman ayırarak ve duygusal ihtiyaçlarınıza dikkat ederek kendinizi daha iyi hissedebilirsiniz.
• Kendinize yardım etmek, zihinsel ve duygusal sağlığınızı güçlendirebilir. Ayrıca, bu becerileri uygulayarak, başkalarına daha iyi destek olabilir ve toplumun genel refahına katkıda bulunabilirsiniz.

Profesyonel Yardım Arayışı

Profesyonel yardım arayışı, duygusal ve psikolojik zorlukları ele almak için önemli bir adımdır. İşte profesyonel yardım arayışının bazı önemli yönleri:

Uzman Görüşü: Profesyonel yardım, ruh sağlığı uzmanlarından, terapistlerden, psikologlardan ve psikiyatristlerden alınır. Bu uzmanlar, kişinin duygusal ve psikolojik ihtiyaçlarına uygun tedavileri ve destekleri sunarlar.

Kapsamlı Değerlendirme: Profesyonel yardım almadan önce, uzmanlar kişinin durumunu kapsamlı bir şekilde değerlendirirler. Bu, kişinin ihtiyaçlarını ve sorunlarını daha iyi anlamalarını sağlar.

Tedavi Seçenekleri: Profesyonel yardım, kişinin durumuna bağlı olarak farklı tedavi seçeneklerini içerebilir. Bu tedaviler arasında bireysel terapi, grup terapisi, ilaç tedavisi ve diğer özelleştirilmiş yaklaşımlar bulunabilir.

Gizlilik ve Güvence: Profesyonel yardım alırken kişinin gizliliği ve güvencesi korunur. Ruh sağlığı uzmanları, hastalarının kişisel bilgilerini gizli tutarlar ve tedavi sürecini güvence altına alırlar.

Profesyonel Rehberlik: Profesyonel yardım almak, kişinin duygusal iyileşmesine ve daha sağlıklı bir yaşam tarzına yönlendirilmesine yardımcı olur. Uzmanlar, kişiyi sorunlarını ele almak ve çözmek konusunda yönlendirir.

Destek ve İlgi: Profesyonel yardım alırken kişi, ruh sağlığı uzmanlarının destek ve ilgisini alır. Bu, kişinin kendini anlaşılmış ve değerli hissetmesine yardımcı olabilir.

Profesyonel Ağ: Ruh sağlığı uzmanları, kişinin ihtiyaçlarına uygun diğer sağlık profesyonellerine yönlendirme yapabilirler. Bu, kişinin daha kapsamlı bir sağlık planına dahil olmasına yardımcı olabilir.

Profesyonel yardım arayışı, duygusal ve psikolojik zorlukları ele almanın etkili bir yoludur. Uzmanların desteği, kişinin daha iyi bir ruh sağlığına kavuşmasına ve yaşam kalitesini artırmasına yardımcı olabilir. Profesyonel yardımın önemini vurgulamak ve kişilere bu kaynağa ulaşma konusunda yardımcı olmak, duygusal ve psikolojik destek sağlamanın ayrılmaz bir parçasıdır.

Psikolojik İlkyardım Eğitimi

• Psikolojik ilkyardım becerilerini geliştirmek istiyorsanız, psikolojik ilkyardım eğitimlerine katılmak faydalı olabilir. Bu tür eğitimler, temel becerileri öğretmek ve uygulamalı deneyim sunmak için tasarlanmıştır.
• Psikolojik ilkyardım eğitimi, empati yapma, dinleme becerileri, kriz yönetimi ve stresle başa çıkma stratejileri gibi temel becerileri kapsar. Katılımcılara, duygusal ve psikolojik sağlıkla ilgili daha iyi anlayış kazandırır.
• Bu eğitimler, profesyonel psikologlar veya eğitmenler tarafından verilebilir ve çeşitli seviyelerde sunulabilir. Psikolojik ilkyardım eğitimi almak, hem kendi duygusal sağlığınızı desteklemek hem de başkalarına yardımcı olmak için güçlü bir temel oluşturabilir.

Gerçek Hayat Örnekleri

• Psikolojik ilkyardımın gerçek hayatta nasıl işe yarayabileceğini anlamak için bazı örnekler önemlidir. Örneğin, bir arkadaşınız yaşadığı bir travma sonrası depresyon belirtileri gösteriyorsa, ona destek sağlamak ve profesyonel yardım araması konusunda teşvik etmek psikolojik ilkyardımın bir örneğidir.
• Başka bir örnek, bir aile üyesinin stresle başa çıkma becerilerini geliştirmesine yardımcı olmak olabilir. Onunla konuşarak rahatlatıcı teknikler veya rahatlama egzersizleri öğretmek, stresle başa çıkmada nasıl yardımcı olabileceğinizi gösterir.
• İntihar düşünceleri taşıyan bir arkadaşınıza profesyonel yardım aramaları için yardımcı olmak, ciddi bir psikolojik ilkyardım örneğidir. Onunla açık bir iletişim kurarak duygusal destek sağlamak ve kriz hattına yönlendirmek hayat kurtarıcı olabilir.

Psikolojik İlk Yardım – Travma Sonrası Psikolojik Destek

 Psikolojik ilk yardım, travmatize olmuş ve yardıma ihtiyacı olan kişilere uygulanan destekleyici ve insancıl bir müdahale türüdür. Bütün etnik kökene sahip, dine mensup, dili konuşan ve kültüre ait kişilere uygulanabilmektedir. Psikolojik ilk yardımın bireyleri stabilize etmekle etmekle beraber ileride karşılaşabileceği travmatik durumlar ile de baş etmeyi öğretmeyi amaçlamaktadır. Yaşanan olay sırasında veya sonrasında acil ve temel ihtiyaçların giderilmesi ile başlayan psikolojik ilk yardım; kısıtlamayan, yönlendirmeyen, afetzedelerin duygu ve düşüncelerini ifade edebilmelerini sağlayarak onların yatışmalarına ve rahatlamalarına yardımcı olmayı amaçlayan bir psiko-sosyal destek sürecidir. Kısa vadeli ve uzun vadeli etkilemek açısından iki türlü ele alınabilmektedir. Psikolojik ilk yardımın en önemli nitelikleri kişi ile ilişki kurarak ona güven ve umut aşılayarak rahatlamasını sağlamak ve ilişki kurmasını desteklemektir. 

Psikolojik ilk yardımda bulunurken ilk önce kişi ile bir tanışma diyalogu gerçekleştirilerek bağ kurulur. Daha sonra kişinin güvenli bir yerde bulunduğundan ve fiziksel olarak bir ihtiyacının olmadığından emin olunur. Fiziksel bir ihtiyacı varsa ve o an temin edilebiliyorsa ilk önce bu ihtiyaçlar temin edilir. Psikiyatrik acil durumu olduğunda, fiziksel veya ruhsal bir ihtiyacı olduğunda ulaşabileceği kişi ve kurumlar ile ilgili bilgilendirme yapılır. Daha sonra ise kişiyi zorlamayacak şekilde anlatmak istediği şekilde ve anlatmak istediği kadar anlatmasına müsaade edilir. Kişi yaşadıklarını ve duygularını ifade ederken kesmeden dinlemeli ve konuşması için zorlamamalıyız. Stabile olması ve bunun devamlılığını sağlayabilmesi ile ilgili kişiye destek olunur. Yaşadığı travmatik olay sonrası normal yaşantısına dönmesini kolaylaştırıcı nitelikte destek olunur. Baş etme mekanizmaları yani kaynakları desteklenir ve olabildiğince çok kaynağa sahip olması desteklenir. Ve böylece direncini arttırmaya yönelik adımlar atılmış olur.

 Kişi beden ve düşünce olarak birbirinden kopuk bir şekilde hayatına devam ediyor olabilir. Bedeninin ihtiyaçlarının da farkına varması için gevşeme egzersizleri ile vücudunun farkına varması yarar sağlayabilir. Kişinin duygu durumunda iyileşme sağlayabilmek için ise aynı durumu yaşayan kişilerin bir araya getirilmesi ve yalnız olmadıkları gösterilmeli, bu durumu atlatabileceklerine dair umutlandırılmaları psikolojik olarak iyi oluşuna olumlu etkide bulunabilir. Bireyler sosyal yaşamın bir parçası olarak aktif hayata karışmalıdır.

Son Söz ve Kaynaklar

• Psikolojik ilkyardım, duygusal ve psikolojik sağlığı desteklemenin önemli bir yoludur. Herkes, bu becerileri öğrenerek hem kendi hem de başkalarının duygusal sağlığını destekleyebilir.
• Daha fazla kaynak ve bilgi edinmek için aşağıdaki kaynakları kullanabilirsiniz:
  • Psikolojik İlkyardım El Kitabı
  • Türkiye Psikolojik İlkyardım Derneği
• Unutmayın ki psikolojik ilkyardım, insanların duygusal sağlıklarını desteklemenin önemli bir yoludur ve siz de bu becerileri öğrenerek başkalarına yardımcı olabilirsiniz.

Psikomental Psikoloji Psikolojik İlkyardım Eğitimi

• Psikomental Psikoloji, duygusal ve psikolojik sağlığın desteklenmesi konusunda uzmanlık sunan bir psikoloji merkezidir. Psikolojik ilkyardım eğitimi, Psikomental Psikoloji’nin hizmetlerinden biridir. Bu eğitim, duygusal zorlukları ele almak ve psikolojik ilkyardım becerilerini geliştirmek isteyen bireylere yöneliktir.
• Psikomental Psikoloji’nin uzman eğitmenleri, katılımcılara empati yapma, dinleme becerileri, stresle başa çıkma stratejileri ve daha fazlasını öğretirler. Bu eğitim, kişilerin kendilerine ve başkalarına daha iyi yardımcı olmalarını hedefler.

Psikomental Psikoloji Bakırköy Psikolog

• Psikomental Psikoloji, Bakırköy bölgesinde faaliyet gösteren bir psikoloji merkezidir. Bakırköy Psikolog olarak, uzman ekibiyle birlikte bireysel terapi, çift terapisi, çocuk ve ergen danışmanlığı gibi çeşitli hizmetler sunar. Bakırköy’deki merkezleri, bölge sakinleri için kolay erişilebilir bir konumdadır.
• Psikomental Psikoloji’nin uzman psikologları, kişilerin duygusal ve psikolojik sağlıklarını desteklemek amacıyla bilimsel yaklaşımları kullanırlar. Bu, bireylerin duygusal zorlukları ele almasına yardımcı olur ve daha sağlıklı bir yaşam tarzı oluşturmalarına katkıda bulunur.

Psikomental Psikoloji Bakırköy Uzman Psikolog

• Psikomental Psikoloji, Bakırköy bölgesinde uzman psikologlarla çalışan bir psikoloji merkezidir. Uzman psikologlar, çeşitli terapötik yaklaşımları kullanarak kişilerin duygusal ve psikolojik sorunlarına destek olurlar.
• Psikomental Psikoloji’nin uzman psikologları, farklı yaş gruplarına ve ihtiyaçlarına uygun terapiler sunarlar. Bu, çocuklar, ergenler, yetişkinler ve çiftler için özelleştirilmiş destek sağlamak anlamına gelir.
• Psikomental Psikoloji Bakırköy’deki uzman psikologları, kişilerin duygusal sağlıklarını desteklemek ve psikolojik ilkyardım becerilerini geliştirmek isteyenlere yardımcı olur. Her bireyin ihtiyacına uygun destek sağlamak için uzmanlıklarını kullanırlar.

Sıkça Sorulan Sorular ve Cevaplar

1. Psikolojik ilkyardım nedir?

Cevap: Psikolojik ilkyardım, bir kişinin duygusal ve psikolojik sağlığını desteklemek ve kriz anlarında yardımcı olmak amacıyla kullanılan bir yaklaşımdır. Bu, insanlara stres, kaygı, depresyon veya travma gibi duygusal zorluklarla başa çıkmalarında yardımcı olmayı hedefler.

2. Psikolojik ilkyardım vermek için hangi becerilere ihtiyaç vardır?

Cevap: Psikolojik ilkyardım verenler, empati yapma, dinleme ve anlama, sessizlik ve sakinlik sağlama gibi temel becerilere sahip olmalıdır. Bu beceriler, kişinin duygusal destek sağlama sürecinde önemlidir.

3. Psikolojik ilkyardım verenlerin profesyonel yardımı teşvik etmeleri gerekiyor mu?

Cevap: Evet, eğer bir kişi ciddi bir duygusal kriz yaşıyorsa veya profesyonel yardıma ihtiyacı varsa, psikolojik ilkyardım verenler bu kişiyi profesyonel yardım arayışını teşvik etmelidir. Profesyonel yardım, bazı durumlarda kaçınılmazdır.

4. Psikolojik ilkyardım eğitimi nereden alınabilir?

Cevap: Psikolojik ilkyardım eğitimi, ruh sağlığı uzmanları veya psikoloji merkezleri tarafından sunulabilir. Ayrıca, çeşitli kuruluşlar ve online platformlar da bu tür eğitimler sunar. Psikolojik ilkyardım eğitimlerine katılarak, becerilerinizi geliştirebilirsiniz.

5. Kendinize psikolojik ilkyardım nasıl uygulanır?

Cevap: Kendinize psikolojik ilkyardım uygulamak için, stresle başa çıkma stratejileri öğrenmek, zaman zaman kendinize zaman ayırmak, hobilerle uğraşmak, destek sistemlerinden yararlanmak ve profesyonel yardım arayışını teşvik etmek gibi adımlar atabilirsiniz. Kendinize dikkat etmek, duygusal sağlığınızı desteklemenin önemli bir parçasıdır.

Kaynakça

Demircioğlu, M., Şeker, Z., & Aker, A. T. (2019). Psikolojik İlk Yardım: Amaçları, Uygulanışı, Hassas Gruplar ve Uyulması Gereken Etik Kurallar. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 11(3), 351-362.

Kabukçu, K. Psikolojik İlk Yardım ve Süreç Yönetimi.

Özyer, Y., & Dinçer, S. (2020). Afetlerde hemşirelerin psikolojik ilk yardım rolleri. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (7), 198-206.