Öz şefkat 

Sevdiğimiz ya da değer verdiğimiz kişiler zor zamanlar geçirirken elimizden geleni yapıyoruz, fakat kendi zor zamanlarımızda neden aynı desteği kendimize vermiyoruz?

 

Şefkat, acı çeken insanlara yönelik gösterdiğiniz sıcaklık ve yakınlıktır. İnsanların acı çekmekten ve acının sebeplerinden kurtulmasını dilemek hatta bunun için yardım etme arzusu duymaktır. Öz şefkat ise insanın bu sıcaklığı, yakınlığı ve yardım arzusunu kendi özüne yöneltmesidir. Zor zamanlar geçirdiğiniz anlarda, kendinizle ilgili hoşunuza gitmeyen bir şeyleri değiştirmek istediğinizde ya da başarısız olduğunuzda kendinize şefkatli yaklaşmayı anlatır. Yani öz şefkat, insanın kendine ihtiyacı olan desteği, şefkati ve anlayışı göstermesidir.

 

Öz şefkatin en önemli noktalarından biri acıyı ve zor zamanları görmezden gelmeden herkesin yaşayabileceği bir hayat parçası olarak görmektir. Çünkü insan olmak, mutluluğu da hüznü de yaşayabilmektir. Hayal kırıklıkları olabilir, mutsuzluklar olabilir, hatalar yapılabilir ya da başarısız olunabilir. Fakat asıl olan bu yaşantıların insanlık için ortak bir gerçek olduğudur. Acı gerçekliği ne kadar anlaşılırsa şefkat duygusu da bir o kadar artacaktır.

 

Öz şefkatli farkındalık yaklaşımının kurucusu Kristin Neff, öz şefkati 3 farklı bileşenle anlatmıştır. Öz nezaket, ortak insanlık hissiyatı ve bilinçli farkındalık.

 

• Öz nezaket: Kişinin tıpkı sevdiği birine yaklaştığı şekilde kendisine yaklaşma şeklidir. Acı verici deneyimlere kızmak yerine kendilerine nazik yaklaşmalarıdır. Bu gerçeklik reddedildiği sürece stres, öz eleştiri, hayal kırıklığı gibi duygular açığa çıkar. Fakat kendisine karşı nezaketli olan insan daha sakin kalmayı başarır ve olayları kabullenerek kendi hislerinin farkına vararak öz bakımını yapabilir.

 

• Ortak insanlık hissi: İnsanların acı çeken ve hata yapan tek kişinin kendisi olmadığını fark edebilme hissidir. Tüm insanların başına acı deneyimler gelebileceğini, kendisinin yetersiz olmadığını ve acının hayatın bir parçası olduğunu kabul etmektir.

 

• Bilinçli farkındalık: Şefkatli olmadan önce duyguları tanımak ve acıyı anlamak önemlidir. Duygular anlaşıldıktan sonra, kişi dengeli yaklaşım ile duyguları bastırmadan ya da abartmadan hislerini yaşayabilmelidir. Bilinçli farkındalık ile beraber kişi olumsuz durumun farkında olur, olumsuzluğa odaklanmak yerine dengeli bir şekilde durumu kabullenir ve çözüm yollarını aramaya başlar.

 

 

Nasıl bir yakınınız acı çektiğinde yanında olmak istiyor ve ona destek olmak istiyorsanız, kendinize de aynı şekilde şefkatli olabilirsiniz. Öz şefkatli olmak acılarınızla bağlantı kurmanıza yardımcı olur. Rahatsızlıklarınızı ya da olumsuz düşüncelerinizi kendinize göstereceğiniz nezaketle fark edebilir ve kendinize iyi gelebilirsiniz. Çünkü yapılan araştırmalar öz şefkatin benlik saygısını, yaşam doyumunu, öz güveni, psikolojik sağlığı arttırdığını göstermiştir. Aynı zamanda kaygıyı, depresyonu ve stresi de azalttığını gösteren çalışmalar vardır. Belki de ihtiyacınız olan şey kendinize destek olmanız ve kendinize sıkıca sarılmanızdır.

 

  Yazan: Sena Nur Özdemir