Bilişsel Esneklik ve Psikolojik Esneklik
Beklenmedik ve zor olaylarla karşılaşmak hayatımızın doğal bir parçasıdır. Bu nedenle, zorluklarla karşılaşmak değil, zorluklarla nasıl başa çıktığımız önemli hale gelmektedir. Olayları kontrol edemeyiz, ancak zorlayıcı olaylara nasıl tepki vereceğimizi kontrol edebiliriz. Bu, bazı baş etme becerileri geliştirmekle mümkün hale gelir. Bilişsel esneklik ve psikolojik esneklik de bu becerilerdendir. Kişi esnek bir yaklaşıma sahip olursa ve farklı seçenekleri görebilirse, hayatın getirdiği zorluklara karşı daha dayanıklı olabilir; ancak her zaman aynı çözüm yöntemini kullanırsa ve farklı seçenekleri göremezse, bu kişinin uyum sağlamasını zorlaştırabilir. Kalıplaşmış, katı, değişmez ve sorgulanmaz biçimde tekrarlayan düşünceler psikolojik sorunlara neden olabilmektedir.
Bilişsel Esneklik Nedir?
Bilişsel esneklik yeni ve beklenmedik durumlarda kişinin uyum sağlayabilmek için bilişsel süreçlerini düzenleyebilme becerisine denir. Bazen önceki durumlarda etkili olan sorun çözme yöntemlerini etkili olmamasına rağmen yeni durumlarda da kullanmaya devam ederiz. Bu, bilişsel esnekliğe sahip olmadığımızı gösterir. Bilişsel esnekliğe sahip olan kişiler yeni durumlarda sorunu çözmek için eski yöntemleri kullanmakta ısrar etmek yerine yeni yöntemlerden yararlanır. Psikolojik iyi oluşun bilişsel esneklik, psikopatolojinin ise bilişsel katılıkla ilişkili olduğu söylenebilir.
Bilişsel esneklik ile ilgili birçok tanımlama vardır. Martin ve Anderson (1998)’a göre bilişsel esnekliği oluşturan üç temel unsur bulunur. Bunlar:
- Bireyin çeşitli yolların ve alternatif seçeneklerin bulunduğunun farkında olması,
- Yeni durumlara uyum sağlama ve esnek olma isteğinin olması,
- Esnekliği sağlayabilecek yeterliklere sahip olduğuna dair bir inancının bulunmasıdır.
Bilişsel esnekliği yüksek olan kişiler zorluklarla karşılaştıklarında bunu bir tehdit olarak görmek yerine gelişim için bir fırsatı olarak düşünebilirler ve böylece daha az sorun yaşarlar. Ayrıca uyumlu, daha az öfkeli ve saldırgan, daha toleranslı, atılgan, sorumluluk sahibi, kendine güvenen, değişime açık kişilerdir.
Bilişsel esneklik arttıkça şunlarda azalma olur: travma sonrası stres bozukluğu, problem odaklı başa çıkma becerileri, depresyon ve anksiyete, özyeterlik, obsesif- kompulsif bozukluk, akılcı olmayan inançlar ve psikolojik semptomlar.
Psikolojik Esneklik Nedir?
Psikolojik esneklik kişinin bilinçli bir birey olarak şimdiki an ile temasta olması ve değerleriyle bağlantılı davranışlar sergileme veya değiştirebilme becerisidir. Bu bakımdan, belki bilişsel esnekliği de içine alan bir kavram olduğu düşünülebilir. Psikolojik esneklik; kabul, anda olma, bilişsel ayrışma, bağlamsal benlik, değerler ve değerler doğrultusunda davranışlar olmak üzere altı temel unsurdan oluşmaktadır. Bu unsurlar birbiriyle bağlantılıdır ve tamamı söz konusu ise kişinin psikolojik esnekliği olduğunu gösterir.
Psikolojik esnekliği arttırmaya yönelik uygulamaların şunları azaltmada etkilidir: sosyal kaygı, depresyon ve kaygı, göğüs kanseri olan kadınlarda depresyon belirtileri, yeme bozuklukları, obsesif kompulsif bozukluk belirtileri, tükenmişlik. Ayrıca 65 yaş ve üzeri yetişkinlerde sosyal işlevselliği ve ruh sağlığını korumada da etkilidir.
Bilişsel Esneklik ve Psikolojik Esneklik Arasındaki Benzerlikler
İki kavram da psikolojik iyi oluş ve stresi azaltma ile ilişkilidir. Yüksek düzeyde bilişsel esneklik ve psikolojik esneklik kişinin iyi oluşu ve yüksek yaşam kalitesi ile ilişkilendirilir, ayrıca kişinin psikolojik sağlığını sürdürmesine katkıda bulunur. Düşük olduğunda ise psikopatolojilerin gelişmesiyle ilişkilendirilir.
Ayrıca her iki kavram da farklı dalgalardan olsa da bilişsel davranışçı terapiler ailesindendir ve bilişsel, duyuşsal ve davranışsal ögeler barındırır.
Bilişsel Esneklik ve Psikolojik Esneklik Arasındaki Farklılıklar
Bilişsel esneklik bilişsel davranışçı terapilerden BDT yaklaşımıyla, psikolojik esneklik ise ACT yaklaşımıyla açıklanmaktadır. ACT üçüncü dalga bilişsel ve davranışçı terapilerdendir ve üçüncü dalga yaklaşımların BDT’den en temel farklılığı kişinin düşüncelerinin içeriğinden daha çok, kişinin düşünce ile kurduğu ilişki üzerinden çalışılmasıdır. Kısacası, düşünceler her iki esneklik biçiminde de önemlidir; ancak bilişsel esneklikte düşüncenin içeriği, psikolojik esneklikte ise düşünceyle kurulan ilişki önemlidir.
Psikolojik esneklik kavramının temeli olan ACT psikopatoloji odaklı bir yaklaşım değildir, tanılarüstü ve süreç odaklı bir yaklaşıma sahiptir. Kanıta dayalı bir terapi olan BDT ise, her soruna özgü bilişsel formülasyonlar sunmaktadır.
Özet
Bu iki kavram da kişinin zorluklara nasıl tepki verdiğini tanımlar. Kişi başına bir olay geldiğinde olayı çözmek için farklı alternatiflerin olduğunu fark edebilmek ve çok boyutlu düşünebilmek için bilişsel esnekliğe; düşüncelerini kabul etmek ve anda kalmak gibi durumlarda ise psikolojik esnekliğe ihtiyaç duyabilir.
Kaynakça:
Aslan, Ş., & Fulya, T. U. R. K. (2022). Bilişsel esneklik ve psikolojik esneklik kavramlarının karşılaştırılması. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 14(1), 119-130.
Martin, M. M. ve Anderson, C. M. (1998). Bilişsel esneklik ölçeği: Üç geçerlilik çalışması. İletişim Raporları, 11 (1), 1-9.
Yazan: Psk. Bahar Kaya
Psikomental Danışmanlık Merkezimizi daha yakından tanımak için sosyal medya hesaplarımızı 
ve danışan yorumlarımızı inceleyebilirsiniz.
Randevu oluşturmak ve bilgi almak isterseniz merkezimizle iletişim kurabilirsiniz.
Bakırköy Psikolog
Bakırköy Psikolog | Psikoterapist – Evlilik Terapisti – EMDR Terapisti Uzm. Klinik Psk Sinem Özkaya Alp Bireysel ve çift terapi süreçlerini yürütmektedir. Emdr, bireysel psikoterapi alanlarında çalışan, Ataköy Psikolog, Florya Psikolog, Bahçelievler Psikolog adreslerinde de hizmet vermektedir.
EMDR (Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme), özellike travma kökenli durumlarda uyguladığımı etkili bir terapi tekniğidir. Kişilerin günlük yaşamda karşılaştığı zorlanmaların kökenini tespit ettikten sonra köken anılara yönelik duyarsızlaşma ve yeniden işleme terapisidir. Kişilerin travmatik anılarına dair objektif düşünceler geliştirmeleri ve kendilerine yönelttikleri olumsuz inançlardan sıyrılmalarına yardımcı olur. Bilimsel olarak etkinliği ispatlanmış Bakırköy EMDR Terapisi merkezimizde uzmanlarımız tarafından uygulanmaktadır.
Psikoterapi Nedir?
Kişilerin günlük yaşamda zorlandıkları, ilişkilerini ve işlevselliklerini etkileyen ve bozan konularda kendilerini geçmiş ilişkilerini de anlamlandırarak büyüme, gelişme süreçlerini besler. Psikoterapi sürecinde bireylerin psikolojik esneklik sağamaları, çevresi ile uyumlu iletişimler kurabilmesi, sınır koyabilmesi, duygusal dalgalanmalarını anlamlandırıp yönetmeleri amaçlanır. Danışanın iyi hissetmesine değil iyileşmesine odaklanan bir süreçtir.
Ataköy Psikolog | Psikoterapist – Evlilik Terapisti – EMDR Terapisti Uzm. Klinik Psk Sinem Özkaya Alp, Psikoterapi kişilerin yaşam kalitesini arttırabillmesi için başvurabilecekleri bir alandır. Terapi sürecinde kişiler kendilerine ve ilişkilerine dair bilinçli bir farkındalık geliştirmelerine yarar sağlar. Danışanla işbirliği halinde ilerleyen bu süreçten danışanın katılımı, terapiye olan inancı ve terapistine olan güveni sağaltım sürecinde önemli rol oynar.
Bahçelievler Psikolog | Psikoterapist – Evlilik Terapisti – EMDR Terapisti Uzm. Klinik Psk Sinem Özkaya Alp: Psikoterapi sürecinde danışan kendini ve duyguları sağlıklı bir şekilde anlamak ve ifade etmeyi öğrenir. Kendisini zorlayan, yoran bir duyguyu yoğun bir şekilde deneyimleyen kişi, kendine ve konuya dair objektifliği bozulur. Objektif değerlendirme bozululduğunda kişi içinde bulunduğu durumu net göremez. Net olarak değerlendiremediği için sorunun içinden çıkması, yolunu bulması bir o kadar zor olur. Terapi sürecinde kişinin içinde bulunduğu durum detaylı bir şekilde incelenir ve danışanın da o netlikle değerlendirmesine yardımcı olunur.
Bakırköy Psikolog arayışım var. Bakırköy’de şubeniz var mı?
Evet Psikomental Psikoloji merkezimiz Bakırköy meydanda bulunmaktadır. Bakırköy psikolog merkezimize ulaşım oldukça kolaydır. Marmaray arka sokağımızda bulunmakta olup aynı zamanda metrobüs, metro, otobüs, minibüsle de ulaşım sağlayabilirsiniz.
Online Terapi Hizmetiniz var mı?
Merkezimize ulaşımı zor olan danışanlarımız için online terapi, online danışmanlık hizmeti vermekteyiz. Detaylı bilgi almak isterseniz kurumumuzu arayabilirsiniz.
Psikolog Randevu almak istiyorum. En iyi psikolog için hangi konularda terapiye başvurabilirim.
Terapide çalıştığımız konular şu şekildedir. Depresyon, Kayıp ve yas danışmanlığı, fobiler, Travma ve iyileşme, Panik Atak, Obsesif Kompulsif Bozukluk, Bağımlılık, Sosyal Fobi, Yaygın Anksiyete Bozukluğu, Kişilik Bozuklukları, Stres yönetimi, Özgüven eksikliği gibi konularda hizmet vermekteyiz.
Alnında uzman psikolog kadromuzla firma ve kurumlara yönelik danışmanlık ve eğitim vermekteyiz. Şirketlerin talepleri doğrultusunda ihtiyaca yönelik kurumun çalışma alanına yönelik eğitim içeriği hazırlanır. Şirket çalışanlarının motivasyonunu arttırmak, kurum içi iletişimi iyileştirmek, çalışanlarınızın kurumunuza olan bağlılıklarını ve aidiyet duygularını güçlendireceği gibi kişisel anlamda yaşadıkları problemleri anlamlandırıp çözmeleri iş performanslarını olumlu derecede etkilemektedir.
Bakırköy Evlilik ve Çift Terapisi
Bakırköy evlilik terapisi, Bakırköy Çift terapilerinde iletişim sorunları, güven kaybı, sınırlar, evlilik öncesi danışmanlık, aldatma terapisi gibi pek çok ilişkisel konu ile ilgili danışmanlık vermekteyiz. Bakırköy Psikolog tavsiye olarak
Psikolog Tavsiye verir mi?
Psikologlar terapi sürecinde danışanlarının zorlanmaları ile ilgili farklı bakış açıları geliştirmelerine ve etkin çözümler bulmalarına yardımcı olmaktadır. Fakat psikologlar kesinlikle tavsiye vermezler. Tavsiye kişilerin hem sorunu çözememesine hem de terapistine bağımlı bit hale gelmesini sağladığı için etik değildir. En iyi psikolog olarak terapilerde ki amaçlardan bir tanesi, bireylerin kişisel sınırlarını korumayı öğrenmesidir. Kendi hayatı ile ilgili kararlar alabilmesi ve sağlıklı yetişkin bireyler olarak kendi hayatının ve kararlarının sorumluluğunu almaya ihtiyacı vardır.
Bakırköy Çocuk ve Ergen Terapisi
Bakırköy Oyun Terapisi, çocuk ve ergen odaklı yaklaşımlar, BDT yaklaşımlarını uygulamaktayız. Dikkat eksikliği, Özgüven eksikliği, Karşıt gelme karşıt olma bozukluğu, Davranım bozukluğu, Travma, Alt Islatma, Ebeveyn Eğitim ve danışmanlığı, İhmal ve istismar gibi konularda çalışmaktayız.
Bakırköy psikolog olarak Bakırköy ve çevresine psikolog hizmeti vermekteyiz. Online ya da yüz yüze Bakırköy’ de en iyi psikolog terapi randevusu alabilirsiniz.
Bakırköy Psikolog Merkezi, Zuhuratbaba Psikolog, İncirli Psikolog, Ataköy Psikolog, Florya Psikolog, Şirinevler Psikolog, Bahçelievler Psikolog
2018’den bu yana alanında uzman psikolog kadromuzla binlerce Bireysel, çift, çocuk görüşmesi gerçekleştirdik.
Psikolog Oda Paylaşımı, Bakırköy Ofis paylaşımı, Bakırköy Oda kiralama
Bakırköy Psikolog Tavsiye için hangi yaklaşımla çalışıyoruz?
Bakırköy Psikomental Psikolojik danışmanlık merkezimizde, dinamik, bilişsel davranışçı, Psikodrama, Varoluşçu, Logoterapi, EMDR, Şema terapiler gibi farklı birçok ekolden beslenen uzman psikolog hizmet vermektedir.
Bakırköy Psikolog Psikoterapi Hizmetlerinden yararlanmak için Psikolog Randevu Al.
Bakırköy Psikolog Tavsiye Randevu Al
Bakırköy Cinsel Terapi için Çalıştığımız Konular: Vajinismus, Erektil Disfonksiyon, Erken Boşalma, Ağrılı Cinsel İlişki, Cinsel İsteksizlik
Alanında uzman En İyi Cinsel terapistlerimizle randevu almak için arayabilirsiniz.
